1113

Enkelkamergrafcultuur (ca. 3200 - 2100 v. Chr.)

Megalitische bouwwerken (ca. 4800 - ca. 2600 v. Chr.); Grafkamers (dolmen); Europa (4000 - 3000 v. Chr.)

De volkeren die behoren tot de Standvoetbekercultuur (het Nederlandse onderdeel van de Strijdbijlcultuur) en de Klokbekercultuur begroeven hun doden in individuele graven, vaak in kleine grafvelden. Men spreekt in dit verband daarom ook wel van Enkelkamergrafcultuur.  
De enkelvoudige grafkamer was rond, recht- of veelhoekig met wanden van rechtopstaande stenen. Deze ruimte werd van van boven afgesloten door één of meer platte stenen of met een licht welvendende stapeling van stenen, waarvan de hogere telkens even buiten de lagere uitstak totdat zij elkaar van beide wanden ontmoeten of de overblijvende kleine opening met een steenplaat werd afgedekt. Van binnen waren de enkelvoudige grafkamers zelden groter dan twee meter [z. De eerste bouwers. - p. 14]. 

In de oost-west gerichte grafkuil werden de doden in gehurkte houding gelegd, de man met het hoofd naar het oosten en de vrouw naar het westen. Ze waren dus elkaars spiegelbeeld. Beiden keken naar het zuiden.

Op de Noordoost-Veluwe zijn een aantal grafheuvels (tumili) gevonden tussen Vaassen, Epe en Vierhouten. Deze liggen duidelijk op lange, rechte rijen en verraden zo het verloop van prehistorische wegen. Uit verscheidene heuvels zijn bekervondsten bekend, de oudste uit de 28e eeuw v. Chr. De ZW-NO weg zal naar een oversteekplaats over de IJssel bij Wapenveld-Windesheim hebben geleid. Vlakgraven zijn o.a. blootgelegd in het Hijkelerveld (Drenthe) en bij Molenaarsgraaf (ZH). [z. Verleden land. - p. 50-51].   

De mannen kregen als bijgift een keuze uit: een standvoetbeker [Verleden land. - p. 50], met touwlijnen of visgraatmotieven (gearceerde zones) versierd, een stenen strijdhamer, vuurstenen mes of dolk, stenen bijl en slijpsteen. Daarnaast kregen zij ook voedsel mee in een kom, voorraadpot of amfoor. De vrouwen kregen klein huishoudelijk gereedschap mee, zoals benen spinklosjes en priemen van tamme dieren. Kennelijk was de wereld van de mannen die van de wijde vlakten, de wilde natuur en van de jacht; die van de vrouwen die van huis en haard. 

Over het graf werd soms een grafheuvel opgeworpen. Deze wijze van begraven - ook wel aangeduid met enkelkamergrafcultuur - staat in groot contrast met de collectieve graven van de voormalige Trechterbekercultuur. 

laatst bijgewerkt: 18-09-02

colofon