5287

Heilige Roomse Rijk (1125 -1152)

Lotharius lll van Supplinburg (1125-1137)

Hendrik V had zijn neef Frederik van Zwaben, uit de familie van Hohenstaufen, aangewen als opvolger. De Duitse vorsten kozen echter voor  Lotharius van Supplinburg (1125-1137). Hij was een zoon van graaf Gebhard van Supplinburg, die behoorde tot de hoge Saksische adel, en Hedwig van Formbach. Toen in 1106 Magnus van Saksen stierf zonder erfgenamen, kreeg hij van Hendrik V het hertogdom Saksen toegewezen. Door zijn verrassende verkiezing tot Rooms koning kwam hij wel in conflict met de Hohenstaufen (hertogen van Zwaben en en heren van Weiblingen (door de Italianen verbasterd tot Ghibbellijnen). In 1133 werd hij in Rome tot keizer gekroond. Zijn echtgenote was Richenza van Northeim. Zijn dochter Gertrudis (1115-1143) trouwde eerst met hertog Hendrik de Trotse van Beieren en later met markgraaf Hendrik II van Oostenrijk.

Na twaalf jaar (1137) werd Lotharius lll opgevolgd door zijn schoonzoon Hendrik de Trotse uit het geslacht van de Welfen, de leden van het Beierse huis waarvan de stamvader Welf heette. De rijksgroten kozen echter voor Koenraad III van Hohenstaufen, de broer van Frederik van Zwaben. Door die dubbele koningskeuze ontstond een burgeroorlog die meer dan een eeuw zou duren.

Lotharius III in de slag bij Kulm (1126)

Koenraad lll van Hohenstaufen (1137-1152) 

Koenraad lll was een zoon van hertog Frederik I van Zwaben en Agnes van Waiblingen. Na de dood van zijn vader, breidde hij Zwaben verder uit. Toen in 1125 verrassend Lotharius van Supplinburg tot Rooms koning werd gekozen, bond Koenraad de strijd met hem aan en liet hij zich in 1127 tot tegenkoning verkiezen. Na het overlijden van Lotharius lll werd hij tot Rooms koning gekozen en kwam daardoor in conflict met de Welfen. Koenraad was gehuwd met Gertrude van Comburg-Rothenburg, dochter van graaf Hendrik van Rothenburg en vanaf 1135 met Gertrude van Sulzbach (1110-1146), dochter van graaf Berenagarius. 

Als zoon van een der trouwste aanhangers van Hendrik lV was Koenraad lll de juiste man om de tradities van het Frankische geslacht voort te zetten, maar het was zijn lot dat hij al zijn krachten bijna uitsluitend moest besteden aan een hopeloze strijd tegen de voorname vazallen die in macht en rijkdom zijn gelijken waren. Bernard van Clairvaux wist hem en de adel over te halen deel te nemen aan de Tweede Kruistocht (1147). Als een gebroken man keerde hij terug en drie jaar later bezweek hij aan een ziekte, die hij in Palestina had opgelopen. Bij zijn dood bevond het Duitse rijk zich in een toestand van ontbinding.

Omdat de Hohenstaufen (hertogen van Zwaben) vanaf 1138 de koningen en keizers leverden, hadden zij behalve de Welfen ook de andere rivalen van het Duitse rijk als tegenstander, dat waren de Italiaanse steden die streefden naar onafhankelijkheid en natuurlijk de paus. Deze kozen dan ook meestal de zijde van de Welfen. In Italië worden de namen Welfen en Ghibbellijnen in de loop van de 13^e eeuw alleen nog maar gebruikt om er respectievelijk de supporters van paus of keizer mee aan te duiden.

Heilige Roomse Rijk (1152-1198)

laatst bijgewerkt: 22-10-03

colofon