3835

Meden en Perzen - Cyrus ll (547 - 529 v. Chr.)

Na zijn overwinning op Croesus van Lydië trok Cyrus ll in 540 ten aanval tegen zijn vroegere bondgenoot Narbonidus van Babylonië, die op dat moment in ernstige moeilijkheden verkeerde. Hij had waarschijnlijk de hele zomer nodig om zijn leger over de ondoorwaadbare rivier de Gyndes te brengen. Voor de oversteek van deze zijrivier van de Tigris zette hij een vernuftig technisch project op stapel. Cyrus ging evenmin uit de weg voor de kracht van een natuurlijke tegenstander als voor een menselijke. Hij liet zijn soldaten de rivier overwinnen met spaden; zij verlegden de loop naar vele afzonderlijke ondiepe kanalen. Daarna staken de legers van Cyrus over naar de zuidelijke oever, trokken Babylonië binnen achter de Medische Muur, de voornaamste verdedigingslinie en maakten het Babylonische leger af in een beslissende slag bij de oude stad Opis. Kort daarna leidde Gobryas, een Babylonische gouverneur die in dienst van Cyrus was overgegaan, zijn eigen soldaten en een deel van het Perzische leger Babylon binnen en nam de stad "zonder slag of stoot" in bezit. 

In 538 veroverde Cyrus de oude Elamitische hoofdstad stad Susa, die in 640 door de Babyloniërs was veroverd en zwaar was geplunderd.

Met de verovering van Babylon verwierven de Perzen niet alleen de grootste handelsstad van de wereld en de enorm productieve landbouwgebieden van Mesopotamië. Spoedig kon Cyrus ook trots verkondigen dat koningen uit kolonies van Babylon "hun zware schattingen brachten en mijn voeten kusten." Eén van die kolonies was Phoenicië. Haar vloot zou de grootste oorlogsbuit blijken te zijn. Met de schepen en zeelieden van Phoenicië tot hun beschikking waren de Perzen een grote zeemacht geworden. De nieuwe Phoenicische vloot beheerste de zeeroute. Maar Cyrus zou Egypte nimmer bereiken. 

Met de verovering van Babylonië waren het gebied, de bevolking en de rijkdom van het Perzische rijk tot een enorme omvang gegroeid. 

Boven: Persepolis (tekening uit de 19e eeuw)

Toen hij eindelijk de tijd begon te krijgen om een veldtocht op touw te zetten, kwam er nieuws over moeilijkheden in het oosten. De Massageten (Massagetae), een aan de Sarmaten verwant herdersvolk, dat in de zesde eeuw een groot gedeelte van Noordwest-Turkestan domineerde, onder leiding van koningin Tomyris, bedreigden zijn grensprovincies. Cyrus gaf bevel tot tegenmaatregelen en besloot de expeditie zelf aan te voeren. Hij achtervolgde de vijanden naar hun eigen gebied, waar de woeste stammen zich in 530 v. Chr. verenigden en de strijd aanbonden, die door Herodotus "heviger dan enige andere slag" werd genoemd. De meeste Perzen - waaronder Cyrus - werden gedood. 

Homerus: Deze slag acht ik den heftigste van alle die tussen barbaren geleverd zijn, en naar ik verneem heeft hij zich aldus toegedragen. Eerst stonden zij op een afstand van elkander, naar gezegd wordt, en schoten met pijlen; daarna echter, toen de pijlen verschoten waren, vielen zij aan op elkander en grepen elkander aan met speren en zwaarden. Lange tijd nu bleven zij in strijd gewikkeld en geen van beiden wilde vluchten; eindelijk echter overwonnen de Massageten. Het grootste deel van het Perzische leger kwam op die plaats zelf om, en ook Cyrus zelf sneuvelde, en zijn regering had in het geheel negen en twintig jaren geduurd. Tomyris vulde een zak met mensenbloed en zocht onder de doden het lijk van Cyrus; toen zij het gevonden had, duwde zij zijn hoofd in de zak, en het lijk schendende, zei zij het volgende: "gij hebt mij, die leef en u in den strijd overwonnen heb, te gronde gericht mijn zoon door list vangende, doch ik zal u, zoals ik gedreigd heb, van bloed verzadigen." Van de vele verhalen, die over het einde van Cyrus' leven gezegd worden, wordt dit als het geloofwaardigste door mij bericht.

Links: Grafmonument van Cyrus in Pasargadae.

Perzische Rijk (529- 521 v. Chr.)

laatst bijgewerkt: 21-03-07

colofon