3131

De legende van Ursula en de Elfduizend maagden

In 451 trokken de Hunnen over de Rijn, gevolgd door talrijke onderworpen volksgroepen. Van Hongarije stroomden Attila's geweldige legers naar het westen - een haf miljoen man, vertelt de overlevering. Zij staken de Rijn over, gevolgd door talrijke onderworpen volksgroepen en zwermden al plunderend en brandstichtend uit over Gallië. Rond deze tocht werden later veel legenden geweven, zoals de legende van Ursula en de Elfduizend Maagden

Ursula was de dochter van koning Diometus van Brittannië en werd rond het jaar 430 geboren. Toen Aetherius de prinses om haar hand vroeg wilde zij alleen instemmen zijn vrouw te worden als ze eerst een pelgrimstocht naar Rome mocht maken.

Ursula stond bekend om haar zuiver leven en voorbeeld van naastenliefde, en een groot aantal jonge vrouwen zag haar als hun grote voorbeeld. Ze vertrok naar Rome in het gezelschap van elf trouwe vriendinnen. Voor ieder van hen was een eigen schip geregeld en zij zeilden uit, ieder vergezeld van duizend maagden.

Eerst zetten de schepen koers naar Keulen, vanwaar ze de Rijn opvoeren tot Basel. Daar werden de schepen vastgelegd en vervolgens stak het hele gezelschap de Alpen over naar Rome. Hoe lang ze in Rome verbleven, is niet bekend. 

 

 Toen ze veilig en wel weer in hun schepen van Basel naar Keulen op weg waren, wachtte hen bij aankomst een zeer onaangename verrassing. De Hunnen hebben het in Keulen op de maagden voorzien. Eerst probeerde hun leider Attila Ursula voor zich te winnen. Een Britse prinses zag hij wel zitten, maar Ursula moest er niets van hebben en wees hem resoluut af. Ook de maagden maakten duidelijk dat de Hunnen bij hen geen kans hadden. Dat luidde de gruwelijke marteldood in van Ursula en al haar gezellen. Niet lang daarna, zo verhaalt het slot van de legende, verdreven elfduizend engelen de Hunnen uit Keulen.

Ongeloofwaardig misschien, maar er zijn verschillende bronnen waarin namen genoemd worden van heiligen die tot de gezellen van Ursula zouden hebben behoord en in Keulen is een kerk gebouwd, waar een inscriptie uit de vijfde eeuw herinnert aan hun marteldood en de verering van deze maagden. Deze inscriptie, te vinden aan de zuidwand van het koor in de St.-Ursulakerk, vermeldt dat de Keulse burger Clematius een kapel liet oprichten op de plaats "waar heilige maagden hun bloed vergoten hebben omwille van Christus".

Rond 1106 legde men naast bovengenoemde kerk een Romeinse begraafplaats bloot. De beenderen die men vond worden voor die van Ursula en haar maagden gehouden. Buiten dat er een aantal relieken in een schrijn in de St.-Ursulakerk zelf bewaard zijn, vinden ze een wijde verspreiding over heel Europa, waarmee ook de verering zich enorm verbreidde. St. Angela de Merici stelde het genootschap 'compagnia di S. Orsola', dat ze in 1535 stichtte, onder de bescherming van St.-Ursula. Later kwamen hieruit de orden en congregaties der Usulinen voort.

Ursula is nu geen heilige meer, sinds zij in 1969 van de heiligenkalender is geschrapt.

laatst bijgewerkt: 22-07-02

colofon