874 Rotstekeningen
Links: 'Rosa Camuna' (Cammunische Roos)

Zie ook: Afrika (130.000 - 12.000 jaar geleden)

Afrika (10.000 - 1000 jaar v. Chr.)

Zuidelijk-Afrika (200 - 700 n. Chr.)

Zuidafrikaanse rotstekeningen

Rotstekeningen van de Cro-Magnonjagers

In Noord-Italië in het park Naquane, 30 km ten noordoosten van het Lago d'Iseo zijn duizenden rotstekeningen gevonden. Schematisch weergegeven mannetjes, die in aanbidding hun streepjesarmen omhoog steken, de benen gespreid. De "aanbidders" stammen uit de late steentijd en zijn 7000 jaar oud. Andere afbeeldingen dateren van later; hutten en jachttaferelen uit de bronstijd staan vlak naast vechtscènes en karren uit de IJzertijd. 

Hier en daar zijn ook Etruskische en Romeinse inscripties te zien. In het hele gebied, Valcamonica geheten, zijn de rotsen, zijn op rotsen ter weerszijden van de 80 km lange vallei tot nu toe 300.000 tekeningen geïnventariseerd. De oudste zijn 10.000 jaar oud. Samen geven ze een beeld van de lang onbekende Camunicultuur, de cultuur van de Camuni, een oude Italische bevolkingsgroep. Ze vertellen verhalen, mythen en geschiedenissen en geven een inkijkje in hun emoties en manier van denken en doen. 
Links: Valcamonica
Begin twintigste eeuw werd voor het eerst melding gemaakt van een rotstekening in Valcamonica. Pas in de jaren 30 werd begonnen met het archeologisch onderzoek. Aandachtig bestuderen van de uitgehamerde en gegraveerde tekeningen over elkaar heen maakte duidelijk dat sommige tekeningen over elkaar heen waren gemaakt. Hierdoor kon een relatieve chronologie worden opgesteld. In buurt werden nederzettingen opgegraven en abosluut dateerbare vondsten als wapens en gebruiksvoorwerpen, die ook op de tekeningen bleken voor te komen Het resultaat is een chronologie met zes perioden. De proto-Camunoperiode beslaat de Midden-Steentijd (9000 - 5500 v. Chr.) en toont met kleine steentjes ingekraste afbeeldingen van dieren als herten en elanden. De valleibewoners hielden zich dan ook met jagen en verzamelen in leven.
De vier Camunoperioden strekten zich uit over de Late Steentijd en de Koper-, Brons- en IJzertijd. Tussen 5500 en 3300 v. Chr., de eerste twee Camunoperioden, worden vooral schematische figuren als de "aanbidders" afgebeeld. Vergelijkbare figuren zijn ook bekend uit Zwitserland en de Balkan. Afbeeldingen van ploegen en dieren als de hond en runderen geven aan dat de landbouw zijn intrede heeft gedaan. Tijdens de derde periode (3300 - 1200 v. Chr.) ontstaat de metaalbewerking. Afbeeldingen met "hemelse, aardse en ondergrondse symbolen" zouden kunnen duiden op een complexe religie. In de Kopertijd maakten de Camuni behalve rotstekeningen ook menhirs met afbeeldingen. In de Bronstijd is dat gebruik weer voorbij. Opvallend uit die tijd zijn de vele aaneengesloten rechthoeken op rotsen met een panorama. Een soort topografische kaarten? Verder zijn er groot afgebeelde wapens, wat doet denken aan een cultus van krijgers.
Bijna 80 procent van de afbeeldingen stamt uit de periode lV (1200 -16 v. Chr.) Het is een bonte verzameling van realistische en anekdotische scènes met gevechten, jachttaferelen en het dagelijkse leven in de nederzettingen. Na de onderwerping door de Romeinen in 16 v. Chr. wordt de stijl van de rotstekeningen weer simpel en schematisch. Het schrift doet zijn intrede en er verschijnen Latijnse inscripties. 

Opvallend is dat de vroegste rotstekeningen wereldwijd een gemeenschappelijke taal van de Homo Sapiens weergeven. Overal zie je dezelfde symbolen en dezelfde logische structuur. De thema's zijn seks, voedsel en bezit van gebied. Rechthoeken en vierkanten betekenen in Eurazië en Amerika "territorium", een cirkel met stralen is op alle continenten de weergave van de zon en alle tekens zijn te categoriseren als pictogrammen (mensen en dieren), ideogrammen 9rechthoeken, symbolen) en psychogrammen (abstracte weergave van emoties en sensaties), een soort uitroeptekens. Klimaat, natuurlijke omgeving, eetgewoonten en sociale normen zorgden later voor verschillen in taal en rotskunst. De eerste rotstekeningen vormen een soort universele oertaal van de Homo Sapiens.

links:de oudste rotstekening van Nederland (ca. 10.000 v. Chr.)
In september 1997 werd in het Limburgse St.Odiliënberg de oudste tekening van Nederland opgegraven. De tekening op de 5 bij 9 centimeter metende steen is de oudste ooit in Nederland gevonden. De steen werd opgegraven bij een 12.000 jaar oud jachtkampje. De vondst werd gedaan door het onderzoeksteam van drs. Leo Verhart, conservator Nederlandse Prehistorie van het museum. Op de steen is een diep uitgesneden driehoek te zien, opgevuld met zorgvuldig gegraveerde dwarslijnen. De gravure moet gemaakt zijn met een vuurstenen werktuig. De betekenis is onduidelijk.