3873 Bantoe (Bantoe-volkeren)
De Bantoe zijn een groep volkeren in Centraal- en Zuidelijk Afrika, die Bantoetalen spreken. Deze taalfamilie maakt op haar beurt weer deel uit van de Niger-Congo talengroep. Deze Niger-Congotalen worden hoofdzakelijk in West-Afrika gesproken. Vermoedelijk zijn de Bantoe-talen uit het zuidoostelijk deel van dit gebied afkomstig; hun waarschijnlijke oorsprongsland ligt in het grensgebied van Nigeria en Kameroen. Bantoetalen worden thans gesproken in Zuid-Kameroen, in het zuidoosten van Nigeria, in Gabon, Republiek Congo, Congo-Kinshisa, Oeganda, Kenia,Tanzania, Angola, Zambia, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Namibië, Botswana en Zuid-Afrika.

Het woord "Bantoe" betekent in bepaalde Bantoe-talen "mensen" en is een meervoud van het woord "Moentoe" (een mens). (Omdat "Bantoe" al een meervoudsvorm is, is het onjuist om van "Bantoe's" te spreken). Het verspreidingsgebied van de Bantoe beslaat ongeveer een derde van het Afrikaanse continent en wordt gekenmerkt door een veel grotere taalkundige homogeniteit dan de meeste andere delen van dit continent. Onder taalkundigen en archeologen bestaat er een consensus dat dit het gevolg is van de betrekkelijk recente verspreiding van deze volksgroep.

De voorouders van de Bantoe zouden omstreeks 1000 v. Chr. begonnen zijn door te dringen in het Centraalafrikaanse regenwoud, waarschijnlijk langs de grote rivieren. Van daaruit zouden zij de omgeving van het Victoriameer hebben bereikt, welke een secundair centrum zou worden, vanwaar zij zich in de eerste eeuwen van onze tijdrekening over een groot deel van Oost-Afrika zouden verspreiden. Inmiddels hadden de proto-Bantoe ook de kunst van het bereiden en smeden van ijzer geleerd. De combinatie van landbouw en ijzeren werktuigen verschafte hen een grote superioriteit over de Pygmeeën, Khoi en San, die tot dan toe Centraal- en Zuidelijk Afrika hadden bevolkt. Deze oerbevolking werd grotendeels door de Bantoe geabsorbeerd. Alleen in het Centraalafrikaanse regenwoud (pygmeeën) en in de woestijnen en halfwoestijnen van Namibië en Botswana (San) kon deze oerbevolking zich enigszins handhaven.

Aan de oostkust van Afrika hebben de proto-Bantoe in de eerste eeuwen van onze jaartelling waarschijnlijk ook zeevaarders uit het Maleise gebied ontmoet (de mensen die in die tijd Madagaskar koloniseerden), van wie ze de banaan leerden kennen, een plant die in het regenwoud veel productiever was dan de tot dan toe door de Bantoe geteelde granen en knolgewassen.

In Oost-Afrika namen de Bantoe van aan de Khoi verwante veehoudende volkeren de runderteelt over, die voortaan een grote rol zou spelen in de economie van de Bantoe van Oost- en Zuidoost-Afrika. Omstreeks 1000 na Chr. begonnen de Bantoe ook door te dringen in het huidige Zuid-Afrika.

Bron: Bantoe - Wikipedia

Laatst bijgewerkt: 20-12-07

colofon