86

Menapien glaciaal (1,2 - 1,1 mjg)
Bavelien (1,030 - 0,85 mjg)

  Waalien (1,5 - 1,2 mjg)

Het Menapien het vijfde tijdvak van het Onder-Pleistoceen, dat volgde na de Waalien warmteperiode, begon ca. 1,2 mjg. en duurde tot tot 1,1 mjg.. Het tijdvak omvat ca. 100.000 jaar.

Het Menapien is de koudere fase direct na het Waalien. Het ontbreken van voldoende goed te dateren afzettingen maakt de paleogeografische situatie uit die tijd moeilijk reconstrueerbaar. Het noorden van ons land bevat aanwijzingen voor koude of glaciale omstandigheden. Het gaat daarbij om sedimenten met noordelijk of Scandinavisch grind en stenen, die als de Hattemlagen bekend staan. Dergelijk grind kan op de nabijheid van landijs wijzen.

Natuurinformatie - Het Vroeg-Pleistoceen

Bavelien (1,030 - 0,85 mjg)

In het Bavelien kunnen twee warme fasen onderscheiden worden. De oudste warme fase is het Bavel Interglaciaal dat direct volgt op het koude Menapien. De bosvegetatie wordt, behalve door de soorten van het gemengde eikenbos, zoals eik, linde, iep en es, vooral gekenmerkt door het voorkomen van de haagbeuk (Carpinus). In de volgende koudere periode, het Linge Glaciaal, overheersen kruiden de vegetatie. Daarna ontwikkelt zich in het Leerdam Interglaciaal weer een gemengd eikenbos, met wederom de haagbeuk als belangrijk element. De opeenvolging van de verschillende boomsoorten tijdens het Leerdam-interglaciaal vertoont veel overeenkomst met die bij de jongere interglacialen. Dit is één van de kenmerken die het Bavelien als overgangsstadium van Vroeg- naar Midden-Pleistoceen typeert. Kruiden domineren de vegetatie van het Dorst Glaciaal aan het eind van het Bavelien.

Ook voor de zoogdieren lijkt het Bavelien een belangrijk keerpunt in de Kwartaire geschiedenis. Kleine zoogdieren immigreren uit Eurazië en verspreiden zich dan sterk. Fossiele resten in een kleigroeve bij Dorst lijken op de entree van de steppenmammoet in ons land al tijdens het Bavelien te wijzen. Over de paleogeografie tijdens het Bavelien is nog weinig bekend. In Zuid-Limburg vormt de Maas drie nieuwe terrassen. De Rijnbedding schuift terug naar het westen en de rivier stroomt daardoor weer door de Roerdalslenk en zelfs iets westelijk daarvan. Uit Noord-Nederland zijn geen gegevens over het Bavelien bekend.

Natuurinformatie - Het Vroeg-Pleistoceen


Vanuit de Homo Ergaster ontwikkelde zich  ca. 1 miljoen jaar geleden de Homo Antecessor.

 

Vanaf ± 900.000 jaar gelden verspreidde deze menselijke soort zich over Zuidoost-
Azië
en de destijds aan het vasteland verbonden Indonesische eilanden. Deze menselijke soort wordt hier Homo Erectus genoemd.

 

Ca. 800.000 geleden bereikte de Homo Antecessor het zuiden van Europa.  
Vanaf ± 700.000 jaar geleden werd Zuid- en Midden-Europa door deze mensensoort bewoond. 
 

Uit de Homo Antecessor ontwikkelde zich ca. 500.000 jaar geleden de Homo Heidelbergensis, de voorouder van de Vroege Neanderthaler. 

Over de periode 700 - 500.000 geleden bestaan echter nog veel onzekerheden.

 

 

Cromerien  (850.000 - 420.000 jaar geleden) - Elsterien (420.000 - 400.000 jaar geleden) - Holsteinien Warmteperiode (400.000 - 380.000)

laatst bijgewerkt: 07-01-07

colofon